Kentsel Dayanıklılık Nedir?
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Sanayileşme ve kentleşmenin hızlı ve vahşi bir hızla devam ettiği tarihi bir anda, yeni gerçeklere uyum sağlayabilecek mekanlar tasarlayıp üretmemiz gerekiyor. Bu ihtiyaca dayanarak, gelecekteki şehirlerin dönüşümüne ve üretimine rehberlik edebilecek kavramlar ortaya çıkıyor.
Modern kentsel yaşam tarzları yeni çevresel, mekansal, iklimsel veya sosyal taleplere uyum sağlamalıdır. Küresel ısınma ve diğer tüm dünya krizleri hem gelecek hem de bugün için toplumdaki yaşam biçimlerini yeniden düşünme ihtiyacına işaret ediyor. Baskın yerleşim biçimi olarak kurulduklarından beri birçok şehrin birbiriyle çelişen olaylarla uğraşması, doğal, ekonomik ve politik çatışmalar içinde yeniden canlanabilecek şehirler düşünmenin gerekli olduğunu gösterdi.
Dirençli bir şehir herhangi bir doğadaki olumsuz durumlardan sonra direnebilir ve yeniden canlanabilir. Etimolojik olarak direnç terimi, iyileşmek anlamına gelen Latince resilio kelimesinden türemiş. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'ne (OECD) göre kentsel dayanıklılık, bir kentsel sistemin gelecekteki etkileri özümseme, iyileştirme ve bunlara hazırlanma kabiliyetidir. Olasılıklarını sınırlayan bir rahatsızlık karşısında şehirlerin işlevlerini uyarlaması veya hızla dönüştürmesi gereken güçtür. Dirençli şehirler, zorluklarla karşılaştıklarında tepki verebilir ve kendilerini yeniden keşfedebilir.
Dirençli şehirler kamu politikalarının kentsel planlamasından ve yerel yönetim güçlerinin aktif eyleminden, daha istikrarlı sosyal ve ekonomik dinamikler ve dolayısıyla nüfus için daha iyi bir yaşam kalitesi sağlamak için özel uygulamalar benimser. OECD'ye göre bir şehirde dayanıklılığı dört eksen yönlendiriyor: ekonomi, çevre, toplum ve kamu yönetimi. Her gerçeklik farklıdır ve kendi özellikleri içinde ele alınması gerekir.
Kentsel planlama çalışmalarında yeni bir kavram olmasına rağmen, fikir şehirlerdeki mevcut ve gelecekteki sorunları tanımak ve geleceği dönüştürmek için harekete geçmektir. OECD'ye göre Belo Horizonte buna bir örnek. 2 milyonu aşan nüfusuyla, sel ve toprak kaymalarına eğilimli bölgelerde yaşadıkları için savunmasız koşullarda yüksek oranda insan yaşıyordu. Bu soruna dayanarak şehir bu durumu çözmek için farklı alanlarda bir dizi önlem aldı.
Sorunu sosyal, ekonomik ve çevresel bir problem olarak ve ayrıca hükümetin nüfusun haklarını güvence altına almak için müdahale etmesi gerektiğini anlayan Belo Horizonte, jeolojik riskleri azaltmaya yönelik kamu politikalarına yatırım yaptı. Ayrıca iklim risklerinin ve koruma ve bakım önlemlerinin farkında aktif bir vatandaş ağı oluşturan kapsayıcı girişimlere yatırım yaptı. Ayrıca şehir, ekonomisinin çeşitlenmesini teşvik etti ve konutla ilgili diğer hükümet yetkilileriyle daha entegre bir ilişki kurmaya çalıştı.
Tarihsel olarak şehirler Japon şehirleri Hiroşima ve Nagazaki gibi çatışan olaylardan kurtulmanın ve üstesinden gelmenin yollarını bulmuştur. Amerika Birleşik Devletleri tarafından gerçekleştirilen II. Dünya Savaşı'nın sonunu belirleyen nükleer bombalamadan sonra yeniden yaratıldılar. Bugün şehirleri dönüştürmek için farklı alanlarda çalışmanın önemini anlıyoruz ve gelecekte hayatta kalmanın yollarını yaratarak uzun vadeli değişiklikler arayan stratejilere yatırım yapıyoruz.