Toplu Konut Projelerinde “PlusEnergy” Konsepti

Günümüzde pasif solar enerjili konutlarda oyduğu gibi aktif ve artı enerji üretebilen solar enerji teknikleri de konutlarda kullanılmaya başlandı. Aktif solar enerji sistemlerine sahip olan konutlarda bu teknikler, banyo ve mutfak kullanım suyunun ısıtılması ve konut ısıtma sisteminin sıcak su dönüşümü için kullanılıyor. Bunun yanı sıra güneş panelleri ile artı elektrik enerjisi sağlanmaktadır.

Avrupa’da bu konsept “düşük enerjili konut, yüksek-performanslı konut, pasif konut, sıfır enerji konut, sıfır karbon konut, enerji tasarruflu konut, enerji pozitif konut” gibi yaklaşık 17 farklı terimle tanımlanıyor.

İdeal olarak yapının elektrik tüketiminin yanı sıra mekân ısıtma-soğutma, su ısıtma, klima için gereken enerji talebi de minimum performans ölçütü içinde sayılan faktörler arasında yer alıyor.

Dünyada bu alanda deneysel çalışmalar hızla artarken, Avrupa’da karşımıza çıkan 20 bin örnekten yaklaşık 17 bini Almanya ve Avusturya’da bulunuyor . Almanya’da gerçekleştirilen, bu konseptin en bilinen ve eski örneklerinden biri Freiburg kentinde bulunan Schlierberg Solar Toplu Konutları.

Schlierberg Solar toplu konutları konuyla ilgili 3 soruya cevap veriyor;

- Ekolojik açıdan güneş ve enerji konuları teknolojik olarak uygulanabilir mi?

- Estetik olarak beklentiler nelerdir ve kent planlama bu konuda neleri kapsamalıdır?

- Ekonomik açıdan gerçekçi olan şeyler nelerdir?

Proje, konut ve ticaret alanlarının birlikte bulunduğu Sun Ship (güneş gemisi) adlı kompleks yapıyı içinde barındırıyor. 59 hane 11.000 m2 lik bir alana dağılmış ve 9 tanesi de Güneş Gemisi adlı binanın çatı katında bulunan çatı katı evlerinden oluşuyor. Tek ailelik konutların büyüklükleri 75 m2 den 162 m2 ye kadar değişiyor ve konut alanları toplamı 7.850 m2 . Konutların tamamı PlusEnergy konseptinde tasarlanmış olup bu sayede kendi tüketiminden daha fazla enerji üreterek, ekstra maliyetlerin önüne geçiliyor ve hane halkı gelirlerine destek olabiliyor.

Bütün konutlar ahşap ve sağlıklı yapı malzemeleri kullanılarak üretilmiş ve konutların tamamında fotovoltaik çatı bulunuyor. Yapıların renk konsepti Berlinli bir sanatçı olan Eric Wiesner tarafından oluşturulmuş. Güneş Gemisi binasının altında oluşturulan garaj alanı ve iyi organize edilen araç park sistemi ile alan mümkün olduğunca araçsızlaştırılmış.

Bu solar yerleşim, yılda toplam 420.000 kWs enerji üretebiliyor. Optimum verim değerlerinde hesaplanacak olursa yılda 200 bin litre yakıt ve 500 ton CO2 salınımı miktarında tasarruf sağlıyor.

PlusEnergy pilot projesinin finansmanı ve pazarlaması, kurulan bir yapı geliştirme şirketi tarafından üstlenilmiş.

Toplu konutlarda uygulanan PlusEnergy konsepti, sadece büyük ölçekli projelerde değil, daha küçük boyutlu uygulamalarda da hayata geçiriliyor. Yurtdışında özellikle araştırma amaçlı gerçekleştirilen projelerde konuyla ilgili olumlu ilerlemeler kaydediliyor. Hannover’da 2010 Kasım ayının başında başlayan ve Şubat ayının 13‘üne kadar sergilenecek “The Building of The Future - PlusEnergy-House” projesi de bu alanda güncel bir diğer örnek.

“PlusEnergy konut”, Münih’te açılan, “enerji-verimliliği sağlayan binalar ve modernizasyon” temalı taşınabilir bir fuar alanı kapsamında sergileniyor. Darmstad Teknik Üniversitesi tarafından geliştirilen ve Darmstad Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Tasarım ekibi tarafından tasarlanan projenin, fonksiyonel hafif yapısı 2007 yılında uluslararası Decathlon yarışması için tasarlanmış. Daha sonra Federal Ministry Of Construction (Bayındırlık İskan Bakanlığı’na Eşdeğer Kamu Kurumu) araştırma projeleri kapsamında geliştirilmiş. 2 kişilik bir konut olarak tasarlanan proje, alışılagelmiş özelliklerin yanı sıra yenilik olarak 8 adet geçirgen güneş enerjisi modülü kullanılmış. Modüller, yapının çatısına yerleştirilerek sadece enerji kaynağı olarak kullanılmakla kalmayıp şeffaf özelliğiyle gün ışığını düzenleyip, gölgelik olarak da değerlendiriliyor. Aynı zamanda hem güneş, hem ısıyı hem de gürültüyü engelleme özelliğine sahip.

Yasa Türkiye'de Yeni Çıktı

Türkiye’de uzun süredir çıkması beklenen “Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İilişkin Yönetmelik”, 03.12.2010 tarihli ve 27774 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. Bu yönetmelik sayesinde isteyen herkes azami 500 kw olan, yenilenebilir enerji kaynağına dayalı üretim faaliyetlerini şirket kurmadan ve lisans almadan kendi ihtiyacı olan elektriği üretebilecek. Ayrıca, üretilen ihtiyaç fazlası elektriği de dağıtım şirketine satılabilecek. Yönetmelik rüzgar enerjisinde yerli üreticinin önünü açan bir maddeye de imza attı. Yönetmeliğin 14. maddesinin 8. bendine göre “Gerçek ve tüzel kişi rüzgar santrali yatırımı için yerli rüzgâr türbinini tercih ederse, tüketim fazlası elektriği daha yüksek fiyatla satabilecek.”