Uzay Tozundan Yapılan Uzay Tuğlaları

Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Avrupa Uzay Ajansı, uzayda binaların nasıl inşa edileceğini araştırırken, göktaşı tozundan 3D olarak basılan kendi Lego tuğla versiyonunu oluşturdu. Lego ve Avrupa Uzay Ajansı'nın (ESA) deyimiyle "uzay tuğlaları", 2000 yılında kuzeybatı Afrika'da keşfedilen 4,5 milyar yıllık bir meteorun tozu kullanılarak yapıldı. Meteorit tozu, büyük ölçüde meteorit çarpmalarının ürünü olan ve Dünya'nın uydusu Ay'ın yüzeyini kaplayan hafif malzeme olan Ay regolitinin yerine geçmektedir.

Dünya'da sadece az miktarda regolit bulunduğu için - Apollo görevleri sırasında getirilen örnekler - bilim insanları bulabildikleri en yakın ikame üzerinde karar kıldı. Uzay tuğlasının geliştirilmesi, ESA'nın sadece astronotları Ay'a geri götürmeyi değil, aynı zamanda orada bir Ay üssü kurmayı amaçlayan uluslararası Artemis programına katkısının bir parçasıdır. Dünya'dan malzeme getirmenin çok pahalı ve zaman alıcı olduğu düşünüldüğünden, Ay regolitinin fırlatma rampaları ve habitatlar gibi yapılar inşa etmek için kullanılabileceği umulmaktadır.

Uzay araştırmaları alanında bu, Yerinde Kaynak Kullanımı (ISRU) olarak bilinir ve ESA'nın Almanya'nın Köln kentinde bulunan Spaceship EAC ekibinin odak noktasıdır. Laboratuvarı yöneten ESA bilim sorumlusu Aidan Cowley, ekibinin "yaratıcı inşaatı" sevdiğini ve farklı inşa tekniklerini test edebilmek için uzay tozunun Lego tuğlasına benzer küçük bir blok haline getirilip getirilemeyeceğini keşfetme fikrine sahip olduğunu söyledi.

Cowley, "Ekiplerimiz uzay yolculuğunun geleceği için çalışıyor ve sadece yukarıda olanlardan değil, aynı zamanda Dünya'da bulabileceklerimizden de ilham alıyor." dedi. "Daha önce hiç kimse Ay'da bir yapı inşa etmedi, bu nedenle sadece nasıl inşa edeceğimizi değil, yanımızda herhangi bir malzeme götüremeyeceğimiz için nelerden inşa edeceğimizi de bulmamız gerekiyor."

Ekip, 3D baskıya uygun bir malzeme elde etmek için meteorit parçalarını toz haline getirdi ve az miktarda polilaktik asit - bir tür biyolojik olarak parçalanabilen biyoplastik - ve Ay yüzeyinin bileşimine benzemesi amaçlanan Dünya minerallerinin bir karışımı olan bir "regolit simülatörü" ile karıştırdı. ESA'ya göre, tasarımları Lego tuğlalarının şekline ve boyutuna yaklaşıyor, ancak hassasiyeti 3D baskı ile bu ölçekte yeniden oluşturmak zor ve çok fazla ince ayar gerektiriyor. Ekip, bu nedenle Lego tuğla şekillerinin "bu tür bir proje için ortak bir test" haline geldiğini söyledi.

Bloklar da Lego ile aynı prensipte çalışır; tuğlaların alt tarafındaki borular, alttaki tuğlaların üstündeki saplamalarla birbirine kenetlenir. Bu bağlantı sistemi, Lego tuğlalarının birbirinden ayrılmasını zorlaştıran bir "tutunma gücü" yaratıyor. Cowley, "Sonuç harika ve tuğlalar normalden biraz daha pürüzlü görünse de, önemli olan tutunma kuvveti hala çalışıyor ve tasarımlarımızı oynamamızı ve test etmemizi sağlıyor." dedi. "Bu tekniklerin sınırlarını bilimsel olarak anlamak hem eğlenceli hem de yararlıydı."

Lego Group, ESA'nın uzay tuğlalarından 15 tanesini dünyanın dört bir yanındaki mağazalarında sergilemeye başladı; şirket çocuklara kendi uzay barınaklarını inşa etmeleri için ilham vermeyi umduğunu söylüyor. Artemis programı 2017'den bu yana devam ediyor ve mürettebatlı bir Ay inişinin 2026 sonlarında yapılması planlanıyor. Program kapsamında ayrıca inşaat şirketi ICON Ay için 3D baskı teknolojisi üzerinde çalışıyor, moda evi Prada uzay giysileri yaratıyor ve Lockheed Martin, General Motors ve Goodyear bir Ay aracı geliştiriyor.