Sürdürülebilir Tasarım Örneği: Gelephu Uluslararası Havaalanı

Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Bhutan’ın geleneksel zanaatkârlığını modern mühendislikle birleştiren Gelephu Uluslararası Havaalanı, Bhutan-Hindistan sınırına ve Paitha Nehri’ne yakın bir konumda yer alıyor. Bhutan’ın ikinci uluslararası havaalanı olan proje, havacılık mühendislik firması NACO ile iş birliğiyle gerçekleştirildi ve Gelephu Mindfulness City (GMC) ana planının önemli bir parçası olarak tasarlandı. Büyük kapasitesiyle, 2040’ta yıllık 1.3 milyon, 2065’e kadar ise 5.5 milyon yolcuya hizmet vermesi bekleniyor.

Ahşap Zanaatkârlığıyla Doğa Dostu Tasarım

Gelephu Uluslararası Havaalanı, Himalayalar’ın görkemli arka planı karşısında dikkat çekici bir yapıya sahip. Diagrid yapısı, yerel ve sürdürülebilir ahşap malzemelerle inşa edilmiş. Yerel sanatçılar tarafından yapılan geleneksel Bhutan ahşap oymalarıyla süslenen yapı, Bhutan’ın mimarlık mirasını modern tasarımla birleştiriyor. Boyalı cephe, "Kachen" adı verilen ahşap direklerden ilham alarak, Bhutan’ın yapısal ve manevi mirasını yansıtıyor.

Sürdürülebilir Tasarım ve Esneklik

Gelephu’nun gelecekteki büyümesine yönelik tasarlanan havaalanı, ahşap çerçevelerle esneklik sunuyor. Yapının çatısında yer alan PV paneller, Bhutan’ın karbon-negatif bir ülke olma misyonuyla uyumlu ve çevre dostu bir yaklaşımı simgeliyor.

Bhutan Kralı Jigme Khesar Namgyel Wangchuck, proje hakkında şöyle dedi: “Gelephu’daki uluslararası havaalanı, GMC’yi bir havacılık merkezi haline getirecek.”

Doğayla Uyumlu İç Mekanlar

Havaalanı, çevresindeki doğal arazilerle uyum içinde tasarlanmış; varış plaza ve iç mekanlarıyla dikkat çekiyor. Varış plaza, Gelephu ormanlarında bulunan dört özel bitkiye adanmış alanlardan oluşuyor. Doğayı iç mekâna taşıyan havaalanı, yolculara huzurlu yeşil alanlar, ağaç tepesi yürüyüş yolu ve yerel fauna ile doğa ile bağlantı kurma imkânı sağlıyor.

Gelephu Uluslararası Havaalanı, Bhutan kültürünü yansıtan bir alan sunuyor. Bhutan’ın geleneksel marangozluk, oyma, boyama ve dokuma teknikleriyle yapılan oymalar, dış mekândan iç mekâna kadar uzanarak yerel zanaatkârlığı gözler önüne seriyor.

Seyahat Deneyimini Dönüştüren Tasarım

Doğal ışıkla aydınlatılan ve üç kat yüksekliğinde bir girişe sahip olan havaalanı, yoga, gong banyoları ve meditasyon gibi sakin alanlar sunarak yolcuların zihinsel esenliklerini destekliyor. 

Gelephu Havaalanı’nın tasarımı, operasyonel verimliliği ve yolcu deneyimini ön planda tutuyor. Belirgin görsel ipuçları ve etkili dolaşım yolları, yolcuların varıştan kapıya kadar sorunsuz bir şekilde seyahat etmelerini sağlıyor.

İklim Dostu ve Pasif Tasarım Özellikleri

Havaalanı, Bhutan’ın subtropikal iklimine uyum sağlayacak şekilde iklim dostu pasif tasarımlar içeriyor. Ahşap yapı, nemi emerek iç mekanın nem dengesini sağlarken, havalandırmalı çatılar ve geniş saçaklar, havaalanının doğal iklim koşullarına uygun olmasını sağlıyor.

Gelephu Uluslararası Havaalanı, Bhutan’ın ilk kara içi ulaşım merkezi olarak, toplu taşımayı teşvik eden tramvaylar ve otobüslerle bağlantılar sunuyor. Havaalanı, GMC’ye global bir giriş kapısı olarak hizmet verecek ve Bhutan’ın geçmişini onurlandırarak geleceğe yönelik bir tasarım sunacak.

Geleneksel Zanaatla Modern Tasarımın Buluşması

Bjarke Ingels, proje hakkında şöyle dedi: “Gelephu Uluslararası Havaalanı, Bhutan’ın doğası ve kültürünü kucaklıyor. Geleneksel zanaat ve renklerin bu birleşimi, Bhutan ile karşılaşmamın derin etkisini simgeliyor.”

Gelephu Uluslararası Havaalanı, 2029 yılında açılmayı planlıyor ve Bhutan’ın gelecekteki gelişimine önemli bir katkı sağlayacak.